Andrzej Radek, Włodzimierz Jarmundowicz, Heliodor Kasprzak
JAN HAFTEK (1928-2015) MISTRZ I NAUCZYCIEL
prof. dr hab. n. med. dr h.c. Wojskowej Akademii Medycznej
TWÓRCA NOWOCZESNEJ SZKOŁY CHIRURGII KRĘGOSŁUPA w Polsce
Uczeń Profesora Jerzego Choróbskiego, ojca współczesnej polskiej neurochirurgii.
Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Neurochirurgów. Założyciel i Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji. Neurochirurg wyróżniony przez Światową Federację Neurochirurgów najwyższym odznaczeniem – Medal of Honour. Pionier Chirurgii Ręki – tytuł przyznany przez Światową Organizację Chirurgów Ręki za dokonania w chirurgii nerwów obwodowych. Honorowy Obywatel Jarosławia, Kańczugi i Konstancina. Wieloletni Dyrektor STOCER – w Konstancinie. Jego Imieniem nazwano Bulwar w Konstancinie. Wieloletni Kierownik Kliniki Neurochirurgii Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi, dr. h. c. tej Uczelni – Jego Imię nosi sala dydaktyczna Wydziałów Wojskowo – Lekarskiego i Fizjoterapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Kawaler Krzyża Komandorskiego Odrodzenia Polski.
W tym roku mija 5 lat od pożegnania naszego Mistrza i Przyjaciela Profesora Jana Haftka. Profesor wywarł niekwestionowany twórczy wpływ na kształtowanie nowoczesnej chirurgii kręgosłupa, rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych w Polsce. My, uczniowie Profesora uczestniczący w tym dziele tworzenia, pragniemy przypomnieć dokonania naszego Nauczyciela.
Jednym z największych osiągnięć Profesora było wdrożenie w Polsce tzw. przedniego dostępu w chirurgii kręgosłupa szyjnego. Ta przełomowa technika zmieniała i wytyczała w neurochirurgii i ortopedii zasady postępowania stwarzając nowe możliwości operacyjnego leczenia różnych patologii kręgosłupa.
Wielką zasługą Profesora były propagowane nowe, zasady kompleksowego postępowania w chirurgii kręgosłupa, polegające na jednoczasowym łączeniu aspektu neurochirurgicznego – rozległej dekompresji struktur nerwowych i naczyniowych rdzenia, z aspektem ortopedycznym, adekwatnej stabilizacji. Taktyka ta pozwalała również, co bardzo istotne, na wdrożenie wczesnej rehabilitacji operowanych chorych. Idee takiego postępowania Profesor Jan Haftek rozwinął w latach 1970 – 1982 pełniąc funkcję kierownika Kliniki Neurochirurgii Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. W tym okresie skonsolidował się zespół Jego uczniów propagujących i wdrażających wraz z Profesorem do praktyki klinicznej pragmatykę nowoczesnej szkoły chirurgii kręgosłupa.
Wypracowane wówczas pryncypia były odkrywcze i nowatorskie i do dzisiaj uznane są za złoty standard w chirurgicznym leczeniu chorób i urazów kręgosłupa.
Ogromną i niekwestionowaną zasługą Profesora Jana Haftka była integracja środowisk neurochirurgicznych i ortopedycznych oraz rehabilitantów i fizjoterapeutów. Idea wynikała z koncepcji szeroko rozumianego kompleksowego podejścia do leczenia różnych patologii kręgosłupa, rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych. Sympozja naukowo szkoleniowe zapoczątkowane w latach 80-tych organizowane w ramach kierowanej przez profesora Jana Haftka Sekcji Neurotraumatologii Układu Nerwowego Polskiej Akademii Nauk, gromadziły licznych przedstawicieli wszystkich wymienionych specjalności. Istotną kontynuacją tej działalności było powołanie z inicjatywy Prof. Jana Haftka Sekcji Neuroortopedii Polskiego Towarzystwa Neurochirurgii. W roku 1993 ukonstytuował się Zarząd Sekcji (profesorowie Jan Haftek, Andrzej Radek, Włodzimierz Jarmundowicz i Heliodor Kasprzak). W statucie określono najważniejsze cele, którymi były interdyscyplinarne spotkania dotyczące leczenia chorób i urazów kręgosłupa, rdzenia kręgowego oraz nerwów obwodowych. Organizowane przez Sekcję coroczne sympozja (łącznie 16) gromadziły wybitnych przedstawicieli nauki z Polski oraz znamienitych gości zagranicznych. Podkreślić należy owocną współpracę z Polską grupą DERO kreowaną przez dr inż. Lechosława Ciupika. Fakt ten niewątpliwie wpłynął na rozwój polskiej i światowej implantologii. Podobnie udział w działalności Sekcji Profesora Romualda Będzińskiego z Zakładu Inżynierii Biomechanicznej i Inżynierii Eksperymentalnej Politechniki Wrocławskiej wpłynął na zainteresowanie i rozwój badań nad biomechaniką kręgosłupa.
Ta interdyscyplinarna koncepcja kreowana przez profesora Jana Haftka i Jego uczniów była na owe czasy ewenementem wyprzedzającym o wiele lat panujące trendy. Świadczy o tym fakt, że I Światowy interdyscyplinarny Zjazd Kręgosłupowy „WORLD SPINE” odbył się w Berlinie dopiero w 2000 roku.
Organizowane przez nas Sympozja były również kanwą do praktycznej prezentacji pojawiających się najnowszych technik operacyjnych jak przeznasadowa stabilizacja wewnętrzna (I – sze warsztaty w Polsce, Łódź Arturówek 1994r.). Prezentowano również najnowsze dokonania naukowe. Sympozjum zorganizowane w Łodzi w 2012r. dotyczyło regeneracji w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Podczas sympozjum grupa naukowców z Londynu pod kierunkiem Profesora Geofreya Reismana ściśle współpracująca z grupą naukowców z Wrocławia, kierowaną przez Profesora Włodzimierza Jarmundowicza, przedstawiła pierwsze obiecujące wyniki prowadzonych wspólnych badań nad regeneracją uszkodzonego rdzenia kręgowego (dr hab. med. Paweł Tabakow). Obserwowany intensywny postęp w diagnostyce, a zwłaszcza w technikach leczenia chorób kręgosłupa stał się impulsem dla utworzenia pod auspicjami Profesora Jana Haftka wspólnego, interdyscyplinarnego Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa. Pierwsze zebranie proklamujące powstanie Towarzystwa inspirowane przez Profesora Andrzeja Radka i Profesora Daniela Zarzyckiego zorganizowane zostało w Łodzi 13 czerwca 2007roku z udziałem przedstawicieli Towarzystw Neurochirurgii i Ortopedii oraz Rehabilitantów.
Idee Profesora Jana Haftka w dziedzinie działalności naukowej, klinicznej i organizacyjnej są nadal kontynuowane i rozwijane przez Jego następców i ich uczniów wywierając istotny wpływ na dalszy rozwój chirurgii kręgosłupa, rdzenia i nerwów obwodowych w Polsce.
Jedno z naszych ostatnich wspólnych zdjęć z naszym Mistrzem i Przyjacielem
Profesor Jan Haftek
Razem z Profesorem Janem Haftkiem Medal of Honour otrzymał sir Profesor Graham Teasdale
Profesor Jan Haftek otrzymuje Medal of Honour WFNS z rąk Prezydenta WFNS Profesora Madjida Samiego